Asanatlar "şiirden sinemaya" 
HANİFE DÖNER
Benim Adım Sonbahar
Bir serin sonbahardı, bitiyor işte. Eylül yağmurlarında ıslanırken, tefekkür için güzel bir mevsimdir güz. Gelip geçen ömrün muhasebesi bu mevsimde yapılır. Sonbahar gelince değerlenir mazi, çocukluk ve şiir. İnsan sanki en sona yaklaşmış gibi özler çocukluğunu, gençliğini, anılarını, ilkbaharlarını, yazlarını.
"Fâni ömür biter, bir uzun sonbahar olur/ Yaprak, çiçek ve kuş dağılır, tarumar olur" dememiş miydi Yahya Kemal , "Sonbahar" adlı şiirinde.
Hayatımın bu kaçıncı sonbaharı? Bilmiyorum, saymadım. Daha kaç sonbaharım kaldı acaba? Onu da bilmiyorum. Son da olsa bahar işte. Güz mevsimin farkı bir sevgisi oluşmuştur bende. Zaten bütün mevsimlerin sevecek bir yönünü hep bulmuşumdur. Beşinci bir mevsim olsa onu da severdim. Her ne kadar Divan edebiyatında zaman zaman ‘köhne bahar’ diye adlandırılırsa da çok seviyorum bu mevsimi. Bana hatırlattıklarından dolayı mı, hazanın tüm hüzünleri silmesini istediğimden mi bilinmez.
Ne yazda ne de kışta olmak. İkisinin ortasında, Âraf’ta olmak gibi bir şey bu. Ne taptazecik bir gençlik, ne de bin dertten arta kalmış bir yaşlılık.
İlkbahar ve yaz mevsimi umuda daha açıktır. Bu yüzden bir hüzün ile gelir sonbahar. Hazan mevsimi de denilmesi bundandır. Yitirdiklerimizden, yapamadıklarımızdan, yapıp da bir daha tekrarlayamadıklarımızdan, unuttuklarımızdan, unutamadıklarımızdan arta kalan bir hüzün. Hüzün ile güz ezeli dostlardır. Ayrılığı, maziyi, acıyı, ölümü çağrıştırır. Bitmekte olan ömrün son demini hatırlatır. Yaprak nasıl düşerse, gözyaşı da öyle düşer bu mevsimde. Rüzgâr keder kokusu getirir beraberinde, saklanır aşklar geçerken son vapurlar. En güzel şiirler, şarkılar, sözler bu mevsimde yazılır.
İlhan Berk: "Sevgilim, işte eylül. Ve işte senin usul usul seğiren yüzün / Bundan değil midir bizim aşkımızda sürekli bir akşam hüznü vardır" diye terennüm eder dizelerinde.
"Eylüle girdim eylüle girdim/ her ömrün bir eylülü vardır /onca yaşadım/ şimdi bildim." Böyle der Murathan Mungan da.
Güz sessizdir, tenhadır, gizemlidir, yalnızdır. Usul usul düşen damlalar, yaprakların sarı ve gümüş renkli ölümü, solan çiçekler, kızıl havalar, toprak kokusu, uğuldayan deniz, esen rüzgârlar, gül bahçesinin harap olması, sonbaharla özdeşleşmiş gibidir.16. yüzyıl Divan edebiyatı şairi Bağdatlı Rûhi de:
Âşiyânsuz n'eylesün gülşende bülbül Rûhiyâ
Derd-mendün eylemiş bâd-ı hazân evin harâb
dizeleriyle kendisine seslenerek "Ey Ruhî yuvasız bülbül gül bahçesinde ne yapsın, zavallı, dertli bülbülün evini hazan rüzgârı harap etmiş" der. Sonbaharın bülbülü evsiz bıraktığını söyler. Kelimelerin bile resmedemediği bu mevsimin büyülü atmosferi ruhumuzu derinden etkiler.
"Bu havada bir ormanda olacaksın, sarı, kahverengi, kızıl, bakır rengi, açık yeşil, nefti, kuru, kupkuru yaprakları çıtırdata çıtırdata yürüyüşe çıkacaksın tek başına. İhtişamlı yalnızlığın içinde her adımda daha yücelerek." Haldun Taner sonbaharı algılayışını Sancho’nun Sabah Yürüyüşü adlı hikâyesinde böyle anlatır.
Edebiyatımızın usta kalemi Cemal Süreya da : "Dedim ya… Eylül’dü. Savruluşu bundandı kimsesizliğimizin" der. Hüznün sembolü olan sonbahar, çok işlenilen bir tema olmasına rağmen, o muhteşem musikisi ile ve göz kamaştıran güzelliğiyle asıl kendisi şairdir.
Dedik ya düşünce mevsimidir. Güz bolluk demektir. Yağmur ise bereket ve umut getirir, toprağa, insanlığa. Çiçek açan ayva, ağlayan nar. Kışın habercisi olduğundan evlerde huzurlu ve tatlı bir hazırlık dönemi başlar. Beraberce bir şeyleri üretmenin sevinci içerisinde.
Her ömrün bir sonbaharı olsa da hazanın sonu elbette bahardır. Yeter ki içimizde güz yaşanmasın, hep bahar ülkesi olsun. Ben sonbaharı getirdikleriyle, hatırlattıklarıyla, geldiği gibi seviyorum. O bana bir bitişi değil, yeni ve güzel şeylerin de başlangıcı, habercisi olduğunu hatırlatıyor. Hüznü aynı zamanda güzellikleri ve anın kıymetini bilmeyi anlatıyor. Sonbaharın güzelliğine bir bardak çay ile eşlik ediyorum. Her yeni bir oluşun, sancısı var, doğanın da sancısı sonbahardır.
Yazımın başından beri kalemimden neden mi hüzün akıyor? Sebebi sonbahar olmalı, evet sonbahar.
Benim Adım Sonbahar
