Asanatlar "şiirden sinemaya" 
“Kapanış ve Sonuç Bildirgesi”
5. Cengiz Aytmatov
Uluslararası
Issık Göl Forumu
Sonuç Bildirgesi
Açıklandı
Dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un kurucusu olduğu Uluslararası Issık Göl Forumu'nun 5'incisinin 12 Aralık 2023’te açılışının yapıldığı Ankara'da bugün de kapanış gerçekleştirildi ve 5. Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Sonuç Bildirgesi açıklandı
Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde, Doğu ile Batı Arasında Anadolu Kültür Projeleri Platformu ve Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Derneği işbirliğiyle Kırgız yazar Aytmatov anısına düzenlenen forumda, Türk dünyasıyla ilgili ortak proje ve öneriler görüşüldü, Türk Devletlerinin 2040 Gelecek Hedefleri ele alındı.
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesinde gerçekleştirilen Kapanış programında 5. Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Sonuç Bildirgesini açıklayan Proje Koordinatörü Ömer Erdoğan açıklamadan sonra 5. Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Bildirileri kitabının da hazırlandığını ve yayınlandığını belirtip projede emeği geçenlere teşekkür etti.
SONUÇ BİLDİRGESİ
(12 Aralık 2024, ANKARA)
Issık Göl Forumunun birincisi Ekim 1986’da Moskova, Bişkek ve Issık Göl’de yapıldı. İkincisi Temmuz 1997’de Bişkek ve Issık Göl’de düzenlendi. Üçüncüsü Ekim 2018’de Bişkek’te gerçekleştirildi. Birinci ve ikinci forum “Uluslararası Issık Göl” adıyla, üçüncü forum ise “Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu” adıyla tertip edildi ve bu forumlarla Issık Göl Forumu oluşum sürecini tamamladı. Dördüncü forumla yeni bir açılım kazanan Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu, bağımsız ve özgün bir etkinlik olarak gerçekleştirildi. Dördüncü forumun açılış ve tanıtım program 11 Aralık 2020’de Bişkek’te yapıldı. Ana programları 8 Haziran 2021’de Ankara’da icra edildi. Beşinci Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu 12 Aralık 2023 ila 10 Haziran 2024 tarihleri arasında Ankara’da (Türkiye) gerçekleştirildi.
Dünya çapındaki hızlı değişimleri ve onların üzerimizdeki etkilerini tanımak
ve ele almak için stratejik geniş görüşlülük gerektiren bir çağda yaşamaktayız. Toplumlarımızı ve devlet kurumlarımızı ortaya çıkan gerçeklere adapte etmemiz gerekmektedir. COVID-19 salgını, refahımız, kalkınmamız ve güvenliğimiz ile ilgili olarak var olan yüksek düzeyde karşılıklı bağımlılığı ve bunların kesişen boyutları olduğunu, görmezden gelemeyeceğimiz gerçeğini bir kez daha ortaya koymuştur. Aynı şekilde, çevreyle ilgili gelişmeler de dâhil olmak üzere ortaya çıkan zorluklar karşısında refahımızın bağlantılıları acilen ve akıllıca yönetilmelidir. Bu nedenle, politik, ekonomik ve kültürel alanlardaki bir yelpazede hazırlık, dayanıklılık, uyum ve dönüşüm kapasitesi, daha fazla dikkat gerektiren anahtar kavramlar olarak ortaya çıkmaktadır.
Ayrıca, geçmişten alınan derslere rağmen, uluslararası barış, güvenlik ve refah hala belirsizdir. Pek çok belirsizliği ile küreselleşmenin mevcut aşaması, dünyadaki tüm toplumların ihtiyaçlarını adil bir şekilde karşılayabilmek için uluslararası sistemi daha etkili, işbirliğine dayalı ve temsili yansıtan bir hale getirme ihtiyacını ön plana çıkarmıştır. Uluslararası sistem, evrensel değerleri teşvik etmeye devam ederken tüm ülkelerin güvenliğine ve refahına katkıda bulunmalıdır. Bölgesel kuruluşlar, çok ihtiyaç duyulan bu küresel çabanın desteklenmesinde önemli rol oynayabilirler.
Beşinci Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu, “Türk Devletleri 2040 Gelecek Perspektifi”, zamanımızın zorluklarını bireysel ve toplu olarak karşılama kapasitesini desteklemek için böyle bir çerçeve geliştirmeyi amaçlamıştır. Ayrıca Forum, mevcut işbirliği ruhundan, Türk Toplumlarının siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel standartlarını yükseltmek amaçlı faydalanacaktır. İşbirliği mekanizmaları ve ortak projeler, deneyimlerin bir araya getirilmesi ve gerektiğinde maddi ve entelektüel kaynakların sunulması yoluyla Beşinci Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu, artan işbirliği ve dayanışma için sağlam ve şeffaf bir platform sağlamaktadır. Buna paralel Forum; Küresel ve bölgesel jeopolitik gerçeklerin bilincinde olan toplumlarımız, bölgesel ve uluslararası barış, istikrar ve refahın elde edilmesi için yapıcı bir şekilde işbirliğinde bulunmaya istekli tüm Türk Coğrafyasını dâhil etmeye hazır, olumlu ve giderek daha yetenekli organizasyonlar olarak işlev görmeye çalışmaktadır.
Bu bağlamda, Beşinci Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu, ihtiyaç ve isteklere hizmet etmek için Türk Devletlerarası idari kapasitelerini daha da geliştirmeleri adına bireysel ve ortak eylemi “tartışma alanına” taşımıştır. Forumun inşa etmeyi amaçladığı işbirliği, gelişme ve dayanışma alanı, Türk Toplumları arasındaki kardeşlik bağıyla kurulan karşılıklı çıkarlar, güven ve saygıya dayanmayı hedeflemektedir. Daha geniş hedefleri göz önüne alındığında, diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla olumlu etkileşim Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu için kilit bir eylem planı olabilir.
Bu anlayışla, Beşinci Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Yürütme Kurulu olarak; Türk Devletlerinin tarihi bağlarına, ortak diline, kültür ve geleneklerine bağlı, Türk Devletleri ve halkları arasındaki işbirliğini ve dayanışmayı geliştirme konusundaki başarılarını övgüyle anıyoruz.
Böylece toplumlarımızın menfaatlerini gözeterek, bölgesel kalkınmanın yatırım politikalarına yönelik olası eylem planlarını ve yatırım alanlarını Beşinci Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu tartışmış ve değerlendirmeler ışığında aşağıdaki hususların forum yürütme kurulu ve katılımcıları tarafından dünya ve ülkelerimiz kamuoyuyla paylaşılması uygun görülmüştür:
1. Ticaret tamamlayıcılıklarını artırmayı, ticareti kolaylaştırmayı ve ticarette miktar kısıtlamalarını ve tarife dışı engelleri ortadan kaldırmayı amaçlayan politikalar yoluyla Türk Devletlerarasındaki ticaret hacminin artırılmasını öneriyoruz.
2. Türk Devletlerarası, bölgesel ve küresel ekonomik istikrara katkıda bulunan Doğu ve Batı – Kuzey ve Güney ticaret koridorlarını birbirine bağlayan güçlü bir bölgesel ekonomik gruba dönüştürülmesini öneriyoruz.
3. Taşımacılık operasyonlarını minimum lojistik maliyetlerle hızlandırmak için transit geçişler de dâhil olmak üzere Türk Devletlerarası taşımacılık sektörlerinin serbestisini ve Hazar Geçişli Uluslararası Doğu Batı Orta Ulaştırma Koridoru boyunca verimli, istikrarlı, hızlı ve sorunsuz taşımacılığın önündeki fiziksel olmayan engellerin ortadan kaldırılmasını öneriyoruz.
4. Dijital, yeşil ve akıllı ekonomilere ve akıllı şehirlere dönüşümü desteklemek için dijital teknolojilerin ve yapay zekânın çeşitli alanlarda kullanılmasını öneriyoruz.
5. Türk Devletlerarasındaki enerji işbirliğinin saf bir tedarikçi-tüketici ilişkisinden, enerji çeşitliliği ve temiz/yeşil enerjiye vurgu yaparak enerji güvenliğini ve verimliliğini destekleyen daha ileri teknoloji tabanlı işbirliğine kaydırılmasını öneriyoruz.
6. Türk Devletlerarası artan elektrik talebini karşılamak için bütünleşmiş şebeke sistemi aracılığıyla verimli sınır ötesi elektrik ara bağlantılarının kurulmasını öneriyoruz.
7. Türk Devletlerarası yeni ortak turizm projeleri yoluyla, Türk Devletlerinin zengin kültürel ve tarihi mirasının yanı sıra doğal cazibe merkezlerinden daha iyi yararlanmak için bölgenin bir turizm merkezine dönüştürülmesi ve turizm potansiyellerinden tam olarak yararlanmak için antik İpek Yolu boyunca turizm hedeflerinin çeşitlendirilmesini öneriyoruz.
8. Türk Devletlerarası hizmetlerin ve turistik ürünlerin kalitesinin artırılması amacıyla turizm altyapı, üst yapı ve hizmet sektörüne yapılan yatırımların desteklenmesini öneriyoruz.
9. Türk Devletlerarasında sağlık işbirliğinin öncelikli bir gündem maddesi olarak sürdürülmesi için, evrensel sağlık sigortası, kaliteli temel sağlık hizmetlerine erişimin yanı sıra herkes için güvenli, etkili, kaliteli, uygun fiyatlı temel ilaçlara ve aşılara ulaşılmasını öneriyoruz.
10. Ulusal, bölgesel ve küresel sağlık krizlerine çeşitli ortak eylem ve programlar aracılığıyla yanıt verilmesi için, Türk Devletlerarasında sağlıkta işbirliği mekanizmalarının güçlendirilmesini öneriyoruz.
11. Türk Devletlerinin ekonomik büyümesinin hem sürdürülebilir hem de çevre dostu olmasını sağlamak için ilgili tüm alanlarda çevre konularının düzenlenmesini öneriyoruz.
12. Türk Coğrafyasında, sürdürülebilir tarım, kendi kendine yeterlilik ve gıda güvenliğinin sağlanmasını öneriyoruz.
13. Çevre dostu, sürdürülebilir ve organik tarıma vurgu yaparak kapasite geliştirilmesi ve teknoloji transferi programları ve ortaklıklar yoluyla tarımsal işbirliğinin geliştirilmesini öneriyoruz.
14. Türk Kültürünün, değerlerinin, geleneklerinin, sanatının ve mirasının, ilgili uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde ortak çabalarla dünya çapında tanıtılmasını öneriyoruz.
15. Ulusal kültür, eğitim ve gençlik politikalarının daha fazla uyumlaştırılmasının sağlanmasını öneriyoruz.
16. Türk Devletlerarasında daha iyi iletişim sağlamak için alfabe ve terminolojide birliğin sağlanması adına kapasite oluşturulmasını öneriyoruz.
17. Türk Devletlerarasında, akademik ve bilimsel araştırma, öğrenme ve yenilik merkezi haline getirilmesini öneriyoruz.
18. Türk Devletlerarasında bilimsel ve teknolojik işbirliğinin geliştirilmesine yönelik ortak araştırma ve projeleri desteklemek için bir finansman mekanizması oluşturulmasını öneriyoruz.
19. Türk Dünyası’nda birlik, beraberlik ve dayanışma bilincine sahip bir nesil yetiştirmek amacıyla gençlik hareketliliği, değişimi ve eğitimi konularında ortak projelerle gençlik işbirliğini, kapsamlı bölge içi işbirliğinin vazgeçilmez bir unsuru haline getirilmesini öneriyoruz.
20. Gençliği radikalleşme ve şiddet içeren aşırıcılık tehdidinden korumak için ortak çabaların yoğunlaştırılmasını öneriyoruz.
21. Türk Diasporası Forumlarının dünyanın dört bir yanından daha geniş bir katılımla dönüşümlü olarak düzenlenen bir şemsiye platforma dönüştürülmesini öneriyoruz.
22. TV, haber ajanslarıyla medya kuruluşları arasında kurumsallaşmış işbirliği yoluyla ortak bir Türk Enformasyon ve Medya Alanı oluşturulması, buna bağlı bilgi çarpıtma ve bilgi kirliliği ile mücadele girişimlerine destek verilmesini öneriyoruz.
Dünya ve ülkelerimiz kamuoyuna arz olunur.
