Asanatlar "şiirden sinemaya" 
Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner’in
“Aykırı” Resim Sergisi
Galeri Ark’ta
Galeri Ark, yeni yıla 7 Ocak – 5 Şubat 2017 tarihleri arasında gerçekleşecek, soyut söylem de üretim yapan; birbirlerinden farklı üsluplarıyla, kendi dillerini oluşturmuş iki sanatçı Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner'in “Aykırı” adlı ortak sergileriyle merhaba diyor.
Sergi, Türk soyut resim geleneğinde bir kuşağı temsil eden iki sanatçının uzun zamana yayılan birikimlerinin, sanatsal ifadede belirledikleri yolu, birlikte ama farklı dillerle, gösterdikleri son dönem üretimlerini içeren bir özeti niteliğinde.
“Aykırı”, her gün değişen sanatsal modaların ve güncel eğilimlerin kolaycılığını eleştiren ve soyut yaratımı, sonsuz söz söyleme yolu olarak benimseyip, bu günü kurtarmayı reddeden bir duruşun hikayesi… “Aykırı”, kadınla erkek doğasındaki alışverişin, paylaşımın ve bu tanımların karşıtında yer alan uzlaşmazlığının sonucu…
“Aykırı”, ortak bir yaşamı paylaşan iki sanatçının, benzer sanatsal anlayış içinde birbirlerinden tamamen farklı üsluplarının tanımı…
Zeynep Dilek Çetiner'in soyut lirizmi içeren, ritimli kompozisyonları; kadın olma -değişkenlik – duygusal olma halini ve Mehmet Çetiner’in kontürleri net kapalı formlarla oluşturduğu kompozisyonları, izleyiciye erkek olma – mantık – akılcılık halini sorgulatıyor… İçlerindeki sırlarıyla birlikte…
Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner, Galeri Ark'ta 7 Ocak – 5 Şubat 2017 tarihleri arasında izlenebilecek sergilerinde, sanata ve yaşama dair olanı aynı anda dile getiriyorlar. Yan yana, birlikte, eş zamanda ama inatçı, farklı, aykırı kavramlarıyla, genel geçer yargıların, belli bakış açılarının dışında da yaşayabileceğini göstererek… ___________
NİLGÜN YÜKSEL
“Aykırı”
Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner’in ortak sergilerinin üst başlığı “Aykırı.”
Çağrışımları çoğaltacak, salt söylenişinde kendi tezatını yaratacak bu kelime, tam da sanat üretiminin mantığı gibi dilin ve zihnin soyutlama eğiliminin karşılıklarından biridir. Aykırı; aynı anda, karşı duruşu, uyumsuzu, süreğen bir inadı, sıradanın dışında olanı çağırır.
Uzun yıllardır izlediğim sanatçılardan olan Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner’in üretimleri ve uzun soluklu yürüyüşleri için elbette ki başka tanımlar da ileri sürülebilir. Bununla birlikte bunca zamanı birlikte geçiren, üreten, devinen iki sanatçının beklenilenin aksine böylesine farklı ifade biçimlerini benimsemiş olmaları bile serginin bu kelime ile özdeşliğini anlatmaya yeter. Soyut ifade biçiminde birbirlerinden farklı üsluplar benimsemiş olmalarına karşın Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner’in sanatsal birikimlerinde kendi dillerini takip eden, onun üstüne yeniden düzenlemeler yapan, kendinden yola çıkarak değiştiren dönüştüren bir tavır takındıklarının altını çizmek gerek.
Mehmet Çetiner, ilk bakışta hissedilen ölçülü hatta bazen matematiksel algılanacak kompozisyonlarında biçimleri dönüştürürken kendine dair olanı olabildiğince formun arkasına gizleyerek gösterir. Onun yapıtlarında renk çoğu zaman biçimin tamamlayıcı ögesi olarak görülür. Tuval ilk bakışta tartışmasız, net bir sözün karşılığı gibidir. Öte yandan bazen sertleşen bu kompoze anlayışı, içinde ikinci bir dili barındırır. Bilinen formlarla kaynaşan harfler, şekiller simgesel bir anlatımın eşlikçileri, sanatçının kendine dair olanı açık ettiği sessiz bir dilin deyişleridir. Kusursuz geometrinin karşılığı daire, kendisiyle birleştiğinde kusursuz form vesica pisces’ı oluşturur. Yaşamın ilkselliğine ve döngüsüne dair bir okuma yapılabilir bu formlar üzerinden ama elbette ki yalnız olmadıklarında.
Yüzeydeki harfler ve burçların simgesel karşılıkları geometri ile bir araya geldiğinde yorumu destekler. Çetiner’in kullandığı bu harfler rastgele seçilmemişlerdir. Onlar, eşi ve oğlu gibi sanatçının yaşamındaki önemli insanların isimlerinden yola çıkarak kompozisyona dahil edilmiştir ve burç işaretleri ile bu özel kişileri, onların yaşamdaki vazgeçilmezliklerini ötesi yaşantı üzerinden bir kader bağını simgelemektedir. Yapıtlar, mistik bir ruhun pür algılayışıyla sanatın ve yaşamın döngüsüne dair onlarca göndermeyi barındırır.
Zeynep Dilek Çetiner’in yapıtları çoğu zaman birer dönüm noktasına işaret eder. Salt büyük olayların değil, küçük dönüşümlerin, yaşamın bir sonrasını belirleyen algı değişimlerinin göstergesidir bu yapıtlar. Resim üzerine araştırmalar, form ve rengin olasılıklarına, sınırlarına dair göndermelere dönüşür. Mekana bağlı kalmak, anne olmak, dışarı çıkmak, sınırlanmak, engellenmek, oynamak, neşeyi çoğaltmak; plastik dilin ötesinde sanatçının yaşamsal yolculuğunun ve bunun sanatsal diline yansıyışının duraklarından sadece birkaçıdır.
Yüzeyde ögelerin birbirine sıkı ilişkilerle bağlı olduğu kompozisyon anlayışı bazen tamamen serbest bir dile dönüşür. Doğaçlama ile gelişen bir dönemden sonra renkler azalır. Zamanın, değişimin yeni anlatımı bazen sadece siyah beyaz olur. Bazen geniş boyamaların yerini transparan geçişler alır. Kompozisyonun salt tek malzemeyle yetinmeyeceğinin sonrasında yüzeyden dışarı taşmak isteyeceğinin habercisi işler gelir ardından. Dilek Çetiner’in son yapıtlarındaki kolaj çağrışımları da tek bir alana sığmayan enerjinin dönüşümüdür. Ya da başka bir tanımla; malzemenin ötesinde malzemenin çağrışımıyla yakalanan estetik bir tat. Onun her dönemi bir önceki ile bağ kursa da birbirinden farklıdır. Dönemleri birbirine bağlayan en belirgin ifade ise kuşkusuz lirik anlatımıdır.
Soyut, öyküselliği dışlar, görünen dünyaya referans vermez, bununla birlikte soyut yaratım; Kandinsky’de olduğu gibi ruhsal bir dünyaya, müzikselliğe; Malevich gibi geometrinin saf duyguyu ifade ettiği düşüncesine ya da Moholy Nagy gibi aklın, tasarımın ve deneyselliğin yol göstericiliğine açılır. Bu alandaki her yaratım düşünülenin aksine olabildiğince çok yorum içerir.
Öykülemeci anlayıştan farklı olarak soyut anlatım, dilin nesnel referanslarının dışına çıkar. Aklın soyutlamacı eğilimini, ruhun sıçrayışlarını, simgeselliğin genişleyen göndermelerini kullanır.
Belki de bu yüzden, başlı başına soyut yaratım, her ne kadar çoktan gelenek içindeki yerini almış olsa da hep biraz ayrıksı, aykırı durur.
Soyut ifadeyi benimsemiş iki sanatçının aykırı tanımlaması bizi yeniden en başa götürür. Sanat tarihinin tekrar tekrar karıştırılması gereken çekmecelerinden bireysel yaratımın arkeolojisine…
______________
Zeynep Dilek Ve Mehmet Çetiner’in “Aykırı” Tutkuları
Türk Resim Sanatı Soyut Resim Ekolü deyince, bir kuşağın ilk akla gelen isimlerinden olan Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner’in, “AYKIRI” isimli sergileri, 7 Ocak – 5 Şubat 2017 tarihleri arasında Galeri Ark’ta. Güncel ve moda sanat akımlarına inat, Soyut Sanat aracılığıyla söylemlerini oluşturup, tuvallerine aktarmaya devam eden sanatçılarla keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Onlar, sadece ve sadece sanat üretiyor. Sadece yaşam değerleri, düşünce yapıları çerçevesinde sanat yapıyorlar. Düşünmek istedikleri şekliyle yaşıyorlar, düşündükleri gibi sanat üretiyorlar.
Röportaj: Ümmühan Kazanç
Sayın Zeynep Dilek ve Mehmet Çetiner, öncelikle kısaca sizi tanıyabilir miyiz?
Zeynep Dilek Çetiner- İnsanın kendini anlatması kolay değil, söyleyecek şey çok. Sanırım ilk önce şöyle başlamalıyım; son zamanlarda düşünüyorum da en genel haliyle hayat, beni hep tarihi mekânlar içinde ama hep yeni şeyler yapmak isterken ve daha çok da soyut yaratılarla kendimi ifade etme iddiasında olduğum gibi bir saptamaya götürüyor.
İstanbul’da doğdum. Doğduğum çevre ve ailem, tarihten bir sayfa gibi ve anılarla dolu diyebilirim. Çocukluk hafızamın resimleri; kalabalıklar, eski evler, duvarlarda hatlar, bahçeler, nefis bir manzara… Bu ve benzeri şeylerle dolu. Zaman zaman babamın görevi nedeniyle ülkemizin değişik yerlerinde yaşadım, belki bu nedenle farklılıkları yadırgamam ama dönüşler hep İstanbul’a oldu. Çünkü bu şehre aşığım. Görsel birikimim; renklerle ve hikayelerle dolu.
Yaklaşık 30 yıldır da sanatın ve bu ortamın içindeyim. Yıldız Üniversitesi Restorasyon Bölümünden 1989 senesinde, Türkiye’de ilk Resim Restorasyonu projesi yaparak mezun olan iki kişiden biriyim. Hemen aynı yıl idealizm ile başlayan çalışma hayatım, önce bir yıl kadar Beşiktaş Deniz Müzesi’nde ve daha sonra rahmetli müze müdürü Belkıs Mutlu’nun isteğiyle İstanbul Resim Heykel Müzesinde devam etti ve halen devam ediyor. Tabii sevgili eşim Mehmet Çetiner’le birlikteliğimiz de bu süreçle başladı. 1992 yılında evlendik, hayatımızı ve sanat yolculuğumuzu sürdürüyoruz.
Müzeler benim için bir okul oldu. O dönem müzede açılan sergiler, tanıştığım şahsiyetler, 90-94 seneleri arasında gerek müze derneği gerekse misafir öğrenci olarak MSGSÜ Resim bölümündeki desen çalışmalarım, Resim restorasyonu eğitimi üzerine doku, üslup, strüktür üzerine araştırmalara olanak sağlayan ve bana soyut sanat yolunu açan hazırlayıcı bir dönemdir.
Sonrasında asıl macera başlıyor. 95 yılında ilk kişisel sergimi açtım. 90’lı yıllar yarışma sergileri, karma ve kişisel sergilerle tanındığım, çok çalıştığım, araştırdığım, ürettiğim yıllar. 1999’da oğlumuz Erhun’un doğumundan sonra, 2000’li yıllar daha seçici ve rafine olduğum bir dönem, yani daha çok ayıkladığım/ayıklandığım bir süreç. Hep soyut sanatın içinde ve belli adette ürettiğim seri resimlerimle, farklı dönemlerim de oluştu sanırım. Yirmi kişisel sergi açtım ve çok sayıda karma sergiyle yurt içi ve yurt dışında etkinliklere katıldım.
Mehmet Çetiner- Bildiğiniz gibi eğitim hariç yaklaşık olarak 1989-90 yıllarında başladı aktif sanat hayatımız. Dilek'in birkaç sene daha sonra… En başından, neredeyse eğitim devresinden buyana, en önemli dönemlere gelinceye dek hep soyut üretimi yeğledim… Ülkemizde ne yazık ki her şeyde olduğu gibi sanatın bu yönü de çok zorlu ve de çetrefilliydi ama aldırmadık, yolumuza devam etmeyi her şeye rağmen sürdürdük. Çünkü biz tam olarak; yapmak istediğimiz sanatı, yaşayabildiğimiz, istediğimiz şekliyle uygulamaya, gerçekliğe dönüştürmeye yeğliyorduk.
1978 yılında başlayan, benim için başlangıçta çok zorlu ama giderek çok çok keyifli ve değerli olan Akademi yıllarıyla işin içine iyice daldığım sanat yolculuğumu; kimi zaman sıkıntılı, kimi zaman “aykırı”, kimi zaman uyumlu, heyecan verici bir macera olarak devam ettirmeye çabalıyorum. Bu maceranın bir yerinde, yaşam heyecanım Dilek'imle karşılaşıyorum. Onun da sanatçı kimliği sayesinde, yepyeni ufuklar yaratmaya yöneldik. İşte o gerçek yaşam sanatı olan sevgili aşkımız, oğlumuz Erhun'um dünyamıza bütün gücüyle dahil oluverdi… Sonsuz apaydınlık ufuk Erhun. Hep beraber; Erhun, Dilek, Mehmet olarak üçlü karma sergi yapabilme güzelliğini yaşama ufku mesela…
Moda ve organizasyon dünyasının çok değerli ismi fotoğraf sanatçısı rahmetli Kamil Şükün'le iş ortamına girmiştim. Derken ülkemizin önemli bir sanat kurumu olan Deniz Müzesinde sanat uzmanlığı görevi yaptım. Sonrasında Dilek'le, o zamanki müze müdürü rahmetli Prof. Belkıs Mutlu'nun çağrısı ile gelişmesinde, ilerlemesinde çok büyük katkılarımız olduğunu düşündüğümüz İstanbul Resim ve Heykel Müzesinde; yıllar itibariyle çeşitli kademelerde görevler aldık ve de halen devam ediyoruz. Sanat yaşamımız, hayatın aykırı uyumuna karışarak her daim heyecanla devam ediyor… Çok sayıda kişisel, karma, grup sergilerine katıldık, yarışmalı etkinliklerde yer aldık. Yurtiçi ve yurtdışı müze ve özel koleksiyonlarda eserlerimiz yer alıyor.
Türk soyut resim geleneğinde bir kuşağı temsil eden iki sanatçı olarak “Aykırı” isimli serginiz ile Ocak ayında Galeri Ark’ta olacaksınız. Neden “Aykırı”?
Zeynep Dilek Çetiner- Bu serginin oluşumu ile birlikte çalışmalar başladığında, serginin hangi isimle anons edilebileceği üzerine birçok fikir gelişti. Değerlendirmeler yaparken, arkadaşımız ve uzun zamandır üretimlerimize tanıklık eden Sanat Yazarı Nilgün Yüksel, eserlerimizin birbirlerine ve bizim sanatçı olarak birbirimize; bazen ters, bazen asi, kurallara alışılmışın dışında muhalif olma hallerimiz nedeniyle “Aykırı” adını önerdi, bu saptama bize de uygun geldi.
Çünkü “Aykırı”, bence alışılmış olan her şeye farklı bakabilmek, eleştirebilmek, kuralları yeniden yazmak bazen ama en çok özgür olabilmek, bize verilen nefesi isteğimiz gibi üfleyebilmek, doğallık, zorlama olmadan, kendiliğindenlik ve samimiyet demek. Ama bu arada tüm ters olma hallerine, uzlaşmazlıklara karşı sonsuz birliktelik ve uyum içermek demek.
Sergide benim ve Mehmet’in son dönem çalışmalarının ağırlıklı olduğu farklı boyutlarda çalışmalar yer alıyor. Sanırım bu dönem resimlerimizin altını çizmemiz gereken ortak noktası; her ikimizin işlerindeki renk paleti. Olabildiğince özgür, neredeyse tüpten çıkmış gibi, bağıran, kontrastlar içeren bir palet seçimi var yeniden. Belki bu açıdan da değerlendirdiğimizde resimler “Aykırı” kulvarında.
Mehmet Çetiner- Bizim için bir sergiye ya da bir işe veya çalışmaya isim veriyor olmak zaten kendi içinde zıtlık, tezatlık, aykırılık oluyor, hatta o tarif etmeye çalıştığımız “soyut” kavramına ters etki… “Aykırı” işte… Doğası, kimyası, yapısı, aldığı, verdiği vs. etkileriyle aslında kadın-erkek, eş, bütüncül yapısı tam anlamıyla kadın ve erkek uyumundaki aykırılık.
Aykırı; eş kişiler olarak, aramızdaki yüksek uyumumuza rağmen gerçeklikte sanatımızda, ifade ve yorumlarımızda ne denli var olduğunun bir durumu bu aslında… Herkes için sanırım bir gösterge “aykırı”.
Kişilik, tanımlama-tanımlanma, toplumsal hafızada yer alma, değerleri aykırılık-uyumluluk perspektifinden ışınlayabilmek, içe ya da dışa konumlandırabilmek için, bir genel duruş şekli diye düşünüyorum “aykırı”lığı…
Galeri Ark’taki bu sergimiz için sanat yazarı Nilgün Yüksel kaleme aldığı yazısında şöyle diyor: “Öykülemeci anlayıştan farklı olarak soyut anlatım, dilin nesnel referanslarının dışına çıkar. Aklın soyutlamacı eğilimini, ruhun sıçrayışlarını, simgeselliğin genişleyen göndermelerini kullanır.”
Belki de bu yüzden, başlı başına soyut yaratım, her ne kadar çoktan gelenek içindeki yerini almış olsa da hep biraz ayrıksı, "aykırı" durur. Soyut ifadeyi benimsemiş iki sanatçının aykırı tanımlaması bizi yeniden en başa götürür. Sanat tarihinin tekrar tekrar karıştırılması gereken çekmecelerinden bireysel yaratımın arkeolojisine… “Aykırı” konseptini gayet açık ifade eder.
Sanırım en genel ifadesiyle "aykırı"; dirençli ve istikrarlı sanatsal duruşumuzun, uzun soluklu sanat yolculuğumuzun temiz, pak uyumlu göstergesi diyebiliriz.
Herkesin bir hayatı var ve her ikiniz de, yaşam koşulları çok zor olan Sanat Hayatını seçtiniz. Başlangıçtan bugüne kadar olan süreçte de Soyut Akıma sıkı sıkıya bağlı kaldınız. Yani moda akımlar ilgi alanınıza girmedi. Sizin için Soyut Dışavurumculuk’un taşıdığı anlamı nasıl ifade edersiniz? Ya da Saf (Pure) Soyut tutkunuz konusunda neler söyleyebilirsiniz?
Zeynep Dilek Çetiner- Evet haklısın, sanat hayatı; yaşam koşulları çok zor, çetrefilli. Üstelik her ikimizin de aynı alanda olması pratikte çok fazla sorumluluklar yüklüyor. Ama sanatçı hayatını, fedakârlıklar ve özveriler hatta adanmışlık üzerine kuruyor. Sizce de öyle değil mi?
Ve Soyut… Bence Özne yani Sanatçı, kendini en özgün, kendiyle en özdeş ifade biçimini seçiyor ve Nesne-l hale getiriyor, yani Eserini yaratıyor. Kendi işinde, bir nevi kendini doğuruyor. Sanatçı hayatta karşılaştığı, istem dışı maruz kaldığı ya da bilinçli olarak seçtiği her ne ise, göstermek istediği kadarıyla, bir dönüştürücü işleviyle sanatında izleyiciye kendini açıyor, her çalışmasıyla, her seferin de yeniden… Ve yeniden…
Gün içinde başımıza gelenler, okuduğumuz haber, izlediğimiz bir film, toplumsal olaylar, savaşlar, hayaller, kısacası iyi ya da kötü her şey toptan beni etkiliyor. Benim için soyut dışavurumculuk, bu duruma olanak sağlayan, benimle uyumlu olduğu için kendiliğinden gelişen bir sonuç sadece. İçselleştirdiğim tüm duygu ve düşüncelerin tuvalimde tezahür etmesi, varsıllaşması. Soyut; formları, mikro ve makro düzende analitik bir çözümlemeyle değerlendirip, geometri ile yeniden kompoze etmek yani müthiş bir yaratı alanı benim için.
Şunu da vurgulamak isterim, üslup ne olursa olsun nitelikteki kıstas, özgünlük ve samimiyetle sanatçının tüm yaşamındaki duruşu ve çalışmalarının bütünsel değerlendirilmesi üzerinden olmalıdır. Sanatçı değişebilir, farklılıklara ve araştırmaya kapıları kapatmak da tekrara götürür insanı. Buradaki denge belli bir süreçten sonra netleşir.
Mehmet Çetiner- Soyut resim yüzeyinde, elle tutulur sanat nesnesinin üzerinde bakışın rahatça dolaşmasını sağlayan boşluk, geçmişle gelecek arasındaki tüm yaşanmışlıklar ve yaşanmamışlıklar üzerine duyumsanan boşluk. Zihinsel ve sezgisel bilgi. Buna resmin yapısı üzerinden kavranan entelektüel bilgi ve kişisel deneyimler ile birleşen sezgisel bilgi de diyebiliriz. Ki sanatçı duyarlılığı tam da bu iki kavramın doğru kesiştiği noktada ortaya çıkıyor. İşte söylendiği gibi zihinsel ve sezgisel duyarlılık beni, bizi, ülkemizin sanatsal yapısında çok zorlu, meşakkatli hatta çok tarafgirli bir ortama çekti. Genelleme yapmamaya çalışıyorum. Ortam en azından benim için böyleydi.
Olmayan, tanımlanamayan, tarif edilemeyen bir şeyler çizmek, üretmek, boyamak öncelikle çok hoş bir şey bence… Ve buradan etkileşimler, çarpışmalar çıkarmak çok heyecan verici geliyor bana. İzleyenler açısından da etkileyici olduğunu düşünüyorum. Herkesin kendi değerleriyle yeniden başka kapılar aralaması tarif edilemez bir duygu.
Sanatın bilinç yaratma gücü, daha çok zihinsel çözümleme gücü de diyebiliriz ve semboller benim için çok önemlidir. Dayanışma ve hatırlamayla hareketlilik kazanılır. Saf renklere, zevkli ve mükemmel şekillere ulaşılabilinir diye düşünüyorum.
Aracısız düşünceyle, plastik sanatların en değerli kulvarlarından birinde yani soyut sanatta üretim veriyor olmayı en başından beri çok sevdim, çok benimsedim. Yaşamımın herhangi bir yerinde beni sınırlayan bir kural olmasın, en doğal yapı neyse onun peşinde, o bütünün içinde olmak istedim. Sanırım olabiliyorum ki sanatımın kurgusunda bu yapılar; sevdiğim, haz aldığım zevkli görsellere dönüşebiliyor. Sanırım düşündüğüm gibi, yaşamak istediğim gibi veya yaşadığım gibi sanatımı, her türlü zorluğuna rağmen üretebiliyorum. Kendi kişisel zevklerime uyan sanatı üretiyorum. İşte bu “aykırı” tutku; sanatımın ilerleme ve devamlılık ivmesidir.
Dilek Hanım, 90’lı yılların başında başlayan sergilerinizden bugüne geçen süreçte çalışmalarınızda nasıl bir değişim oldu? Çünkü belli dönemleriniz ve serileriniz olduğunu biliyorum. Bu değişim konusunda neler söyleyebilirsiniz?
Zeynep Dilek Çetiner- Geçmişten itibaren ürettiklerimi değerlendirdiğimde, yaptığım her sergiyle, kendi içinde bir bütünlük kurduğumu, bunu da bilinçli seçtiğimi ve o dönemime ayna olan belli sayıda eserler oluşturduğumu görüyorum.
2000 öncesi işlerim kendimi aradığım, tuval yüzeyinde, mantıksal olan, denge, konstrüksiyon gibi akılcılığı referanslayan kompozisyonlarımın, aynı zamanda jestlerle oluşmuş rastlantısallığa olanak sağlayan serbest ifadeler de içermesi ile gelişmiş, aynı benim içimdeki karmaşa gibi. Akıl mı? Duygu mu? Ve tabii palet renkli.
2002 yılında Bilim Sanat Yayınlarından çıkan kitabım sırasındaki çalışmalar, arşivim üzerinden kendimi yeniden değerlendirmeme olanak sağladı diyebilirim. Atatürk Kültür Merkezinde sergi ile kitabın tanıtımı olmuştu ama bu dönemde, benim içimdeki kırılma veya farklılaşma aynı tarihlerde başka bir galeride gerçekleşen uydu sergimde “Oyun” serisini sergilediğim kağıt üzerine akrilik işlerden de görülüyordu sanırım. Yaklaşık 60 adet olan bu seri; oğlumun 2,5 yaş karalama döneminden etkilenerek hatta onunla birlikte resim yaparken oyun oynuyormuşçasına doğaçlamalar halinde oluşmuştu. Sonra 2004 yılında “Oyuna Devam” serisi var. Küçük boyutta, koyu içinde renkli boyalı desenlerden oluşuyor. Kağıt üzerine kısa anlar da bir çocuk karalamaları kadar saf ve içten bir samimiyet taşıyor. Benim için önemlidir. Konuşmamızın başında bahsettiğim gibi, 2000 sonrası rafine olduğum bir dönem yani daha çok ayıkladığım/ayıklandığım bir süreç, tuvallerim renkten arınmaya başladı. Bu dönem de Monokrom Tuvaller ve 2007’de tamamıyla renkten arınmış “Siyah-Beyaz” seriyi ürettim.
Siyah-Beyaz seri; zıt tüm kavramları sorgulayan siyah-beyaz, iyi-kötü, güzel-çirkin gibi ne varsa kısaca yin-yang felsefesi ışığında, farklı kutupların karşıtlığının; birbirlerine dönüşebilmesi, birbirini içermesi kısaca “BİR” olma hallerini irdeleyen bir temeldeydi. 2009 yılına ait “Engel” serim ise, gri-metalik boyayla tel örgüleri çağrıştıran form ve alanların içinde, monokrom, ritimli jestlerin oluşturduğu kompozisyonlardan oluşuyor. Bu sergi insanın kendi kendine koyduğu engeller üzerine içimizdeki “İD”i yani vahşiyi zaman zaman salıversek mi? kavramını sorguluyordu. 2013 yılında ürettiğim “Akis” serisi, kağıt ve japon kağıdı üzerine, karışık teknik, boya ve malzemeyle oluşturduğum kolaj ve tuval boya ile gerçekleşen toplam 12 adet resimdir. Doğrudan ‘üretenin aksidir eseri’ düşüncesinin altını çizer.
Galeri ARK’taki “Aykırı” sergisinde yer alan son işlerim ise, yeniden rengi çağırdı ve tek bir kolaj çalışmamdan türedi. Farklı tuvallerde yüzey üzerinde yer değiştiren parçalardan oluşuyorlar. Kendilerini tekrarlayarak, yeniden doğurarak…
Zeynep Hanım, son dönemlerde tabiatın sizi çok etkilediği dile getirmiştiniz. Bu süreç tuvalinize ve sanat anlayışınıza nasıl yansıyor?
Zeynep Dilek Çetiner- Dediğim gibi her dönem ben neysem, neye dikkat çekmek istiyorsam resimlerim de o alandan beslendi. Bu planlamadan oluşuyor doğal olarak. Bu nedenle bundan sonraki üretim alanımın belirleyicisi sanırım “Doğa” olacak. Bu mikro anlamda tabiata yaklaşarak gözlem yapmakla ya da tabiatın içinde daha fazla bulunmakla olduğu kadar, şehrin en şehirli yerlerinden sesleniyor bana, içselleşiyor. İçselleşiyor diyorum ve altını çiziyorum, tabii ki bu durum doğayı kopyalamak ve benzeri bir anlam içermiyor, son zamanlarda her hücremle yeniden fark ediyorum ağacı, çiçeği, böceği, denizi, bulutu, yıldızı… Bilmiyorum nasıl dönüşecek çalışmalarımda?
Mehmet Bey, sizin çalışmalarınız Soyut Sanat içinde daha çok Geometrik ve Renk Alanı Resmi ya da Renkçi Anlayış içinde değerlendirmek gerekir sanırım. Sizin sanatınız nelerden besleniyor?
Mehmet Çetiner- Yaşamımda önemsediğim, özümsediğim her şeyi resimlerimde kullanıyorum. Fakat bunlar “anlatıcı” öğeler değildir. Herhangi bir şeye “gönderme” yapmazlar. Sadece ve sadece bendeki çağrıştırılan olgulardır.
Kullandığım öğeleri tamamen espas ve değer ilişkisi içinde, plastik değerlerin arasından seçiyor, değerlendiriyorum. Her şeyi planlamak gibi sıkıcı bir iddiam yok. Fikirlerini, temasını çıkarımladığım, etütlerini yaptığım, kimi zaman renklendirdiğim ve tuval ölçü boylarını hesapladığım bir sürü çalışmamdan, genel olarak konseptin belirlenmesinden sonra gelen o gün, o saniye, orada, an itibariyle yaşadığım hissiyat bir şekilde bir renkle veya fırça ile konunun içine girebiliyor ve yepyeni bir akışın alışverişi başlıyor, öylece sürüyor.
Tam da bu noktada kesinlikle şunu vurgulamak istiyorum; “kompleks” düşüncenin basit ifadesinden yanayım. Genellikle geniş yüzeyli şekiller kullanıyorum. Çünkü bu net olmamı sağlıyor. Yine genellikle açık ve düz formları tercih ediyorum, çünkü bu yanılsamayı yok ediyor ve doğrudan vurgulanmak isteneni ve gerçeğin anlaşılmasını, açıklığı sağlıyor. Ben her sergi grubunu oluştururken daima başından, sonuna bir kerede sergiyi bitiririm.
Genel izleyici için bir hikayesi olmayan ama benim için derin anlamları olan sembolleri, işaretleri kompoze ederim. Hatta renkleri, renk gruplarını belirler, nasıl bir geometriyle, hangi formlarla, ne türden bir espasta yer alacağını hesaplarım. Sonuçta tam da istediğim ve kontrol altında tuttuğum rengiyle, biçimiyle, kurgusuyla ve hatta tuval ölçüsü, malzemesiyle netleşen bir seri oluşmaya başlar. Sonraki süreçte, konuya yeni bir şey ekleyinceye dek bu böyle devam eder. Tabii bu süreç duygu yoğunluğu, yaşamsal ilişkiler, etkileşimler gibi birçok soyut ya da somut etkiyle derinleşir. En duygusal ve en teknik değerler burada çatışmaya başlar.
Benim çalışmalarım; bana özel, çok derin kişisel semboller, kimi zaman sürrealist öğeler, tarif edilemez şekiller, meçhul imgeler, daha çok da birbirine zıt gibi duran, tekrarlanan şekillerden kurgulanmış kompozisyonlarımdan oluşur. Ben bu kompozisyonlara; kulağımıza gelen “müzik” gibi tanımlamasını yapıyorum. Çünkü hazzı alırsın, duyumsarsın ama anlatamazsın. İşte o an, o derin sessizlik içindeki sonsuz çığlık… Bir tuval, birkaç biçim, birçok renk…
Mehmet Çetiner resminde semboller ayrı bir öneme sahip. Sembollerinizdeki sırları biraz açalım mı?
Mehmet Çetiner- Sırrı açarsak tılsım bozulur mu? Resimlerimin çıkış noktasının yaşamımdaki insanlar olduğunu belirtmem lazım sanırım… Onları; ressam kimliğimle, kişiliğimi oluşturan parçaların arasına katıp, birleştirip, yoğurup kişisel bir hikaye, öykü kuruyorum. Geçmişi gelecekle sanki yeniden birleştirir gibi öykünüyorum. Hatıra oluşturup her biriyle yeniden bir bağ kurguluyorum. Bu yüzden bu son çalışmalarıma soyut birer portre demek de mümkün.
Başka bir deyişle geometrinin verilerinden çokça yararlandığım soyut yaratım kulvarında, anlayışında, renkleri ve onlara görece yüklediğim tinsel anlamlarıyla her biri birer işaret olan sayıları imgelere dönüştürüyorum ve bu sayılara yoldaşlık etsin diye astrolojik sembolleri onlara payanda yapıyorum. Dahası ruhumda, tenimde, dilimde, zihnimde çok izler bırakan, bana yakın başka başka yaşamları kendi yaşamımla kesiştiğim yerde, boyaların ardına gizliyorum sanki… Bunlarla uğraşmayı seviyorum.
Bence, her bir üretimin en ana sorunu ve temeli; renk, armoni, şekil-biçim, espas-derinlik ve kompozisyon kurgusu gibi elementlerin, bileşenlerin sorgulanmasıdır.
Kendi sanatım için; biçimde ve kavramlarda çoğalmaya çaba gösterip daha iyisi de sanatımın sürdürülebilir ve dönüştürülebilir önermeleri sunabilmesini sağlamasıdır diye düşünüyorum.
Sergi hazırlıklarınızı izlemek üzere atölyenizde buluştuğumuzda bana şu önemli cümleyi söylemiştiniz: “Biz sadece ve sadece sanat üretmek istiyoruz. Sadece yaşam değerlerimiz, düşünce yapımız çerçevesinde sanat yapmak istiyoruz. Biz düşünmek istediğimiz şekliyle yaşıyoruz, düşündüğümüz gibi sanat üretiyoruz”… Sanırım bu cümleleriniz hem sanat yaşamınızın hem de bu serginizin bir özeti aslında değil mi?
Mehmet Çetiner- Bence çok büyük laf olmuş Sevgili Ümmühan sen de kaçırmamışsın. Sanırım bu kişinin kendiyle barışık ya da kavgalı olmasıyla alakalı bir şey. Net, keskin, kararlı olma hali. Çok moda ifadeyle “liyakatli” olabilme çabası. Öyle ki bir tür genel yarışın ortasındayız ve gayemiz en sağlıklı düşünceyle üretebileceğimiz, en verimli sanatı geliştirebilmek ve de sunabilmek. O yüzden, düşünmek istediğimiz gibi yaşıyoruz, yaşadığımız gibi sanat üretiyoruz. Aykırı, bir sergi sunum başlığı olabilir ama o aynı zamanda sanatsal duruştur.
Zeynep Dilek Çetiner- Mehmet’e katılıyorum. Neysek oyuz aslında hepimiz ve belki ek olarak şunu ilave edebilirim; yaşamımızda sanatı çok ama çok ciddiye alıyoruz ve hiç umurumuzda da değil…
RESİMLER
1-Mehmet Çetiner, tuval üzerine yağlıboya, 195×200 cm.
2- Zeynep Dilek Çetiner, tuval üzerine akrilik, 150×180 cm.
3- Mehmet Çetiner, tuval üzerine yağlıboya, 170×140 cm,
4- Zeynep Dilek Çetiner, tuval üzerine akrilik, 150×180 cm.
5- Mehmet Çetiner, tuval üzerine yağlıboya, 170×140 cm.
6-Zeynep Dilek Çetiner, tuval üzerine akrilik, 180×230 cm.
7- Mehmet Çetiner, tuval üzerine yağlıboya, 170×140 cm.
8- Zeynep Dilek Çetiner, tuval üzerine akrilik, 170×140 cm.
9- Mehmet Çetiner, tuval üzerine yağlıboya, 140×170 cm.
10- Zeynep Dilek Çetiner, tuval üzerine akrilik, 170×140 cm.
11- Mehmet Çetiner, tuval üzerine yağlıboya, 150×150 cm.
12- Zeynep Dilek Çetiner, tuval üzerine akrilik, 170×140 cm.
___________________
Zeynep Dilek Çetiner; 1968 yılında İstanbul’da doğdu. 1989’da Yıldız Teknik Üniversitesi Restorasyon Bölümünden Diploma Projesini “Resim Onarım ve Bakımı” konusu üzerine yaparak mezun oldu.1989 yılında Deniz Müzesin de Restoratör olarak göreve başladı.1991 yılında MSGSÜ – İstanbul Resim ve Heykel Müzesine Restoratör olarak geçiş yaptı.1991-1994 yılları arasında RHMD ve MSGSÜ Resim Bölümü’nde resim / atölye çalışmalarına katıldı. 2004’te MSGSÜ Resim ve Heykel Müzesi Plastik Sanatlar Restorasyon- Konservasyon Birim Başkanı olarak atandı. Halen müzede uzman olarak görevine devam etmekte olan Zeynep Dilek Çetiner, soyut lirik anlayış içinde, spontane devinimlerle, dinamizm, ritim, denge, uzam gibi kavramlarla oluşturduğu kompozisyonları, serbest bir form anlayışını yansıtır. Yaşamını ve çalışmalarını İstanbul’da sürdürmekte olan Zeynep Dilek çok sayıda kişisel ve karma, yarışmalı, sanat fuarı etkinliğine katılmıştır. Birçok kuruluş ve özel koleksiyonlarda yapıtları bulunmaktadır.
Kişisel Sergiler
2013 “AKİS”, Galeri Miz, İstanbul
2012 “ÖZET” Adalı Art Galeri, İstanbul
2009 “ENGEL”, Contemporary İstanbul Sanat Fuarı, Terakki Sanat Galerisi, İstanbul
2008 Antik Park Galeri, İstanbul
2007 SİYAH BEYAZ, Contemporary İstanbul Sanat Fuarı, Terakki Sanat Galerisi, İstanbul
2006 Terakki Sanat Galerisi, İstanbul
2005 Cey Galeri, İstanbul
2004 Turuncu Sanat Galerisi, Bodrum
2004 Galeri Artist, İstanbul
2003 Bebek Sanat Galerisi, İstanbul
2002 12. TÜYAP Sanat Galerisi, Bebek Sanat Galerisi, İstanbul
2002 Atatürk Kültür Merkezi, İstanbul
2001 “OYUN”, Galeri Artist Kuruçeşme, İstanbul
1999 Vakko Beyoğlu Sanat Galerisi, İstanbul
1998 Ares Sanat Galerisi, İstanbul
1998 Deniz Müzesi Sanat Galerisi, İstanbul
1996 Artisan Sanat Galerisi, İstanbul
1995 Akbank Konak Sanat Galerisi, İzmir
1995 Akbank Bahariye Sanat Galerisi, İstanbul
1995 Yapı Kredi Sanat Galerisi, İstanbul
Katıldığı Etkinlikler
2017 “Aykırı”, Z. DİLEK ÇETİNER-MEHMET ÇETİNER GaleriARK, İstanbul
2015 Kabullenme, Göçebe Bağımsız Sanatçı İnisiyatifi, Schneidertempel Sanat Merkezi,
2013 Galeri Miz/İstanbul
2012 “Kuruma”, Ortaköy Sanat Galerisi, İstanbul
2012 Hep Birlikte V, Artgalerim Nişantaşı Sanat Galerisi, İstanbul
2012 Galeri Miz, Bodrum
2012 Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı, Z. DİLEK ÇETİNER-MEHMET ÇETİNER, Haliç Kongre Merkezi, Adalı Sanat Galerisi, İstanbul
2011 Artist Sanat Fuarı TÜYAP, Adalı Art Galeri, İstanbul
2011 Tunca Sanat Galerisi “7 İZ” Sergisi, İstanbul
2009 Art Show IV MKM, İstanbul
2015 Kabullenme, Göçebe Bağımsız Sanatçı İnisiyatifi, Schneidertempel Sanat Merkezi,
2013 Galeri Miz/İstanbul
2012 “Kuruma”, Ortaköy Sanat Galerisi, İstanbul
2012 Hep Birlikte V, Artgalerim Nişantaşı Sanat Galerisi, İstanbul
2012 Galeri Miz, Bodrum
2012 Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı, Z. DİLEK ÇETİNER-MEHMET ÇETİNER, Haliç Kongre Merkezi, Adalı Sanat Galerisi, İstanbul
2011 Artist Sanat Fuarı TÜYAP, Adalı Art Galeri, İstanbul
2011 Tunca Sanat Galerisi “7 İZ” Sergisi, İstanbul
2009 Art Show IV MKM, İstanbul
2009 8 Mart Dünya Kadınlar günü Sergisi Pera Art Galeri, İstanbul
2009 30×30 Sanat Kareleri Eranus Sanat Galerisi, Ankara
2008 Cumhuriyetin 85.yılında 85 Çağdaş Türk Sanatçısı, ART and LIFE-The Marmara
Gallery, İstanbul/
2008 Vakıfbank Sanat Galerisi, Ankara/2007 Öngörüler, MKM Çağdaş Sanat Galerisi, İstanbul
2007 “Sanat Akmerkez’de 5”, İstanbul
2007 Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı, İstanbul
2007 İstanbul Modern Sanatlar Galerisi, İstanbul
2006 “Sanat Akmerkez’de 4” Vitrin Sergisi, İstanbul
2005 Galeri İki Maymun, İstanbul
2005 “Sanat Akmerkez’de 3” Vitrin Sergisi, İstanbul
2007 “Sanat Akmerkez’de 5”, İstanbul
2007 Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı, İstanbul
2007 İstanbul Modern Sanatlar Galerisi, İstanbul
2006 “Sanat Akmerkez’de 4” Vitrin Sergisi, İstanbul
2005 Galeri İki Maymun, İstanbul
2005 “Sanat Akmerkez’de 3” Vitrin Sergisi, İstanbul
2005 F.A.M. Türkiye Sanatçıları Resim Sergisi
Sanko Sanat Galerisi, Gaziantep
2004 Yansımalar Resim Sergisi, Rodos/ Yunanistan
2004 Nostalji II Karma Resim Sergisi, Ares Sanat Galerisi, İstanbul
2003 13. TÜYAP Sanat Fuarı, Galeri Baraz, İstanbul
2002 Çağla Cabaoğlu Art Galeri, İstanbul
2001 Yurt-Dünya Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
2001 Karma Resim Sergisi, İSO Sanat Galerisi, İstanbul/
2000 Karma Resim Sergisi, Asmalı Mescit Sanat Galerisi, İstanbul
1999 Gençler Toplu Resim Sergisi, Atatürk Kültür Merkezi,Bilim Sanat Galerisi Organizasyonu, İstanbul
1999 Karma Resim Sergisi, Ağakay Sanat Galerisi, İstanbul
1999 Karma Resim Sergisi, Ağakay Sanat Galerisi, İstanbul
1999 Karma Resim Sergisi, Cey Atölye / Galeri, İstanbul
1998 Karma Resim Sergisi, Beytem Sanat Galerisi,İstanbul
1998 Karma Resim Sergisi, Yurt-Dünya Sanat Galerisi,İstanbul
1998 75.Yıl Türk Plastik Sanatçıları Sergisi,/Bilim Sanat Galerisi Organizasyonu, Dolmabahçe Kültür Merkezi, İstanbul/Ankara
1997 Hayvanlara Ressamca Bakış Karma Sergisi Özden Sanat Galerisi, İstanbul
1998 75.Yıl Türk Plastik Sanatçıları Sergisi,/Bilim Sanat Galerisi Organizasyonu, Dolmabahçe Kültür Merkezi, İstanbul/Ankara
1997 Hayvanlara Ressamca Bakış Karma Sergisi Özden Sanat Galerisi, İstanbul
1997 58. Devlet Resim Yarışması Sergisi Atatürk Kültür Merkezi, Ankara
1997 Karma Resim Sergisi, Vakko Sanat Galerisi, İstanbul/Ankara/İzmir
1997 Karma Resim Sergisi, Galeri Replica, İstanbul
1997 Karma Resim Sergisi, C.A.M. Galeri, İstanbul
1997 9.Tekel Resim Yarışması Sergisi, Taksim Sanat Galerisi, İstanbul/Ankara/Bursa
1997 Karma Resim Sergisi, Vakko Sanat Galerisi, İstanbul/Ankara/İzmir
1997 Karma Resim Sergisi, Galeri Replica, İstanbul
1997 Karma Resim Sergisi, C.A.M. Galeri, İstanbul
1997 9.Tekel Resim Yarışması Sergisi, Taksim Sanat Galerisi, İstanbul/Ankara/Bursa
1997 2.Deniz Müzesi Resim Yarışması Sergisi, Deniz Müzesi Sanat Galerisi, İstanbul/Ankara/İzmir/Bodrum
1997 Karma Resim Sergisi, PG Art Gallery, İstanbul
1996 Türk Resminde Ustalar ve Gençler, Baraz Organizasyon-Avusturya Başkonsolosluğu, İstanbul
1996 Adana Çimento Sanayi Resim Yarışması Sergisi, Devlet Güzel Sanatlar Galerisi, Hacı Ömer Sabancı Kültür Sitesi, Adana
1996 57. Devlet Resim Yarışmalı Sergisi, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara
1996 6. İstanbul Sanat Fuarı TÜYAP, Bilim Sanat Galerisi, İstanbul
1996 2. Kağıt İşler Yarışmalı Sergisi, Resim Heykel Müzesi, İstanbul
1995 1. Kağıt İşler Yarışmalı Sergisi, Resim Heykel Müzesi, İstanbul
1994 15. Günümüz Sanatçıları Resim Yarışması Sergisi,/Resim Heykel Müzesi, İstanbul
1994 Resim Heykel Müzeleri Derneği Karma Resim Sergisi/Halil Dikmen Galerisi, İstanbul
1993 Resim Heykel Müzeleri Derneği Karma Resim Sergisi Halil Dikmen Galerisi
Panel-Sempozyum
2009 “Türk Sanatın da Restorasyon Sorunları”25.03.2009, Kocaeli Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi / Asım Kocabıyık Konferans Salonu ( Konuşmacı olarak)
2010 KNİDOS SANAT AKADEMİSİ “2010 'Resim Sempozyumu
Zeynep Dilek Çetiner / Basına Yansıyanlar, Kitap / Katolog
2014
-Röportaj: Bozdağ Lütfiye (22 TEMMUZ 2014)
http://izlekler.com/zeynep-dilek-cetiner-ilesergisi-ve-sanat-uzerine/
2013
-Röportaj: Bozdağ Lütfiye
“Sanatta Aslolan Samimiyettir./CADDE-MİLLİYET(28 NİSAN 2013)
-“AKİS” Galeri MİZ Sergi Kataloğu
2012
-“ÖZET” Adalı Art Galeri, İstanbul Sergisi Katalogu
-Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı, Haliç Kongre Merkezi, Adalı Sanat Galerisi sergi
Katalogu
-“Kuruma” Ortaköy Sanat Galerisİ sergi Katalogu
2011
-Tunca Sanat Galerisi “7 İZ” Sergisi katalogu
-Artist Sanat Fuarı Tüyap, Adalı Art Galeri katalogu
2010
-GÜLSELİ İNAL
Fraktal İsyan/Zeynep Dilek Çetiner
Mimarlık Kültür Sanat YAPI Dergisi NİSAN, İstanbul 2010
2009
-Zeynep Dilek Çetiner “Engel” Sergi Katalogu 2009
-Ümmühan Kazanç
“engel “/ Zeynep Dilek Çetiner ile röportaj
Antik Dekor, Kasım-Aralık 2009
-ART SHOW İSTANBUL’09 Sanat Galerileri Buluşması IV Sergi Katoloğu2009
2008
-Aslı Açıkgöz
Sanat Eserini Korumanın Yolları/ Zeynep Dilek Çetiner ile röportaj
Milliyet Sanat,sayı 586 İstanbul ocak- 2008
-Kabataş Erkek Lisesi 100.Yıl Kuruluş Yılı Vakıf bank Sergi Katoloğu 2008
2007
-Zeynep Dilek Çetiner : Siyah-Beyaz Sergi Katalogu 2007
-Öngörüler, Geleceğe Mektuplar Sergi Katalogu 14 Kasım-30Aralık 2007 /GÜLSELİ İNAL
-Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı Katalogu 2007
-Ak Merkez 5 Sergi Katalogu 2007
-Tünel Sergi Katalogu 2007
2006
-Zeynep Dilek Çetiner, Resim Sergisi Terakki Sanat Sergi Katalogu ,2006
-Günyaz, Abdülkadir.
Eleştirel bakış.
rh sanart, Sayı 34 İstanbul 2006
-Ak Merkez 4 Sergi Katalogu 2006
2005
-Ak Merkez 3 Sergi Katalogu 2005
-Rodos'da Cumhuriyetimizin 81. yıl kutlamaları.
Artist, Sayı 52 İstanbul 2005
-Birkay, Salim.
Meleklerin işareti Babilosk.( ZEYNEP DİLEK ÇETİNER resimlerine ilişkin yapıt okuma)
rh sanat, Sayı 20 İstanbul 2005
-Yansımalar / Reflections.
rh sanat: Plastik Sanatlar Der İstanbul 2005
2004
-Prof. Dr. AYLA ERSOY
500 Türk Sanatçısı, Plastik Sanatlar Altın Kitaplar Yay.2004
-GÜLSELİ İNAL
Kathartik Uzam Zeynep Dilek Çetiner
Mimarlık Kültür Sanat Yapı Dergisi sayı269, İstanbul 2004
2003
-13. Tüyap sanat Fuarı Katalogu
-Gezgin, Ümit.
Ritmin coşkusallığı ve estetiğin özgün karakteri.
Artist, Sayı:8 İstanbul 2003
-Gezgin, Ümit.
Absürd modern dünya göz'ünün postmodern yeniden tanımı.
Artist, Sayı:10 İstanbul 2003
2002
-Gezgin, Ümit.
Sanatta çifte gerçeklik: görünen ve görünmeyen yapılar.
Sanat Çevresi, Sayı:281 İstanbul 2002
-Nilgün Yüksel
Zeynep Dilek Çetiner Bilim Sanat Yayınları 2002
-Kahraman, Ekrem
Ateşin Peşinde 2002
-Zeynep Dilek Çetiner
Coşku ile…Sanat Çevresi, Sayı:279 İstanbul 2002
-Ayyıldız, İlhan.
Coşkulu soyutlamalar: Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner sergisi A
Nokta, Sayı 1025 İstanbul 30 Aralık 2002
-12.Tüyap Sanat Fuarı Katalogu 2002
2001
-Nilgün Yüksel
Zeynep Dilek Çetiner Galeri Artist ‘’OYUN’’ Sergi Katalogu,18 Ekim-16 Kasım2001
1999
-Kaya Özsezgin
Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedik Sözlük,YKY,1999
-Çalıkoğlu, Levent
Ressamlarımız gelecek mevsim için neler hazırlıyor.
Milliyet Sanat,sayı 461 İstanbul 1 Ağustos 1999
-Yeni bir galeri:Cey Güzel Sanatlar Galerisi.
Gençsanat,sayı 55 İstanbul 1999
-Çalıkoğlu, Levent
Figürasyondan jestüel ifadelere.
Milliyet Sanat,sayı 456 İstanbul 15 Mayıs 1999
1998
-Çalıkoğlu, Levent
Kırk yıllık serüven izleyicisini bekliyor.
Milliyet Sanat, sayı 428 İstanbul 15 Mart 1998
-Çalıkoğlu, Levent
Mart/Nisan ayında eksik olan ne idi?
Türkiye'de Sanat, sayı 34 İstanbul 1998
-Zeynep Dilek Çetiner Deniz Müzesi Sergi Kataloğu, 4-20 Mart 1998
-75.Yıla Armağan Türk Plastik Sanatçıları, Bilim Sanat Yayınları,1998
-Ahmet Kamil Gören
50.Yılında Akbank Resim Koleksiyonu, sayfa 273, 1998
-Çetiner, Zeynep Dilek
Sanatsal ilgilerimin çözümüne bakış .
Sanat Çevresi,sayı 233 İstanbul 1998
1997
-Tekel Resim Yarışması Sergi Katalogu,1997
-2.Deniz Müzesi Resim Yarışması Sergi , Katalogu,1997
-58.Devlet Resim Yarışması Sergi , Katalogu,1997
1996
-Eroğlu, Özkan
Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner ile bir buluşma .
Sanat Çevresi, sayı 215 İstanbul 1996
-Eroğlu, Özkan
Sergilerden .
Sanat Çevresi, sayı 211 İstanbul 1996
-Tansuğ, Sezer
Zeynep Dilek Çetiner'den yeni modeller ve yeni kompozisyon oluşumları
Sanat Çevresi, sayı 210 İstanbul 1996
-Tansuğ, Sezer
Zeynep Dilek Çetiner Artisan Sergi Kataloğu 22 Mart-11Nisan1996
-57.Devlet Resim Yarışmalı Sergi Katalogu1996
-6.İstanbul Sanat Fuarı Tüyap, Katalogu,1996
-Adana Çimento Sanayi Resim Yarışması Sergi , Katalogu,1996
1995
Günyaz, Abdülkadir
Zeynep Dilek Çetiner'de özgün bir soyutlamanın tadı .
Sanat Çevresi, sayı 198 İstanbul 1995
Tansuğ, Sezer
Nakış ve inşa arası bir soyutlama .
Sanat Çevresi, sayı 198 İstanbul 1995
Kahraman, Ekrem
Zeynep Dilek Çetiner : paramparça bir hayatın orta yerinde… .
Gençsanat, sayı 9 İstanbul 1995
Zeynep Çetiner : sonsuza kadar her yönde çoğalan özgün bir soyutlama .
Anons, sayı 49 İstanbul 1995
Zeynep D. Çetiner sergisi Balıkesir Yapı Kredi Sanat Galerisi'nde .
Türkiye'de Sanat, sayı 17 İstanbul 1995
Nakış ve inşa arası bir soyutlama .
Anons, sayı 47, İstanbul, 1995
1994
15.Günümüz Sanatçıları Sergi Katalogu, 1994,
________________
Mehmet Çetiner; 1960 yılında Kahramanmaraş’ta doğdu. 1984’de Mimar Sinan Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Yüksek Resim Bölümü’nden mezun oldu. 1988’de Deniz Müzesi’nde Plastik Sanatlar uzmanlığı görevinde bulundu. 1991’de MSGSÜ Resim Heykel Müzesi’ne uzman olarak geçiş yaptı. 2004’te İstanbul Resim Heykel Müzesi Müdür Yardımcılığına atandı. Halen görevine Uzman olarak devam etmekte olan sanatçı soyutçu anlayışa bağlıdır. Renk parçalarının serbestçe yayıldığı yüzey üzerinde, leke ayrımlarının derinlik etkisini öne çıkardığı geometrik bölünmelere gitmekte, soyut espas kavramını biçimlendirici bir görüşe bağlı kalmaktadır. İstanbul’da yaşayan sanatçının çok sayıda kişisel karma, yarışmalı sergi, sanat fuarı etkinlikleri bulunmaktadır. Yurt içinde ve dışında çeşitli koleksiyonlarda eserleri yer almaktadır.
Kişisel Sergiler
2013 Artgalerim Nişantaşı, İstanbul
2011 Adalı Sanat Galerisi, İstanbul
2008 Antik Park Galeri, İstanbul
2006 Terakki Vakfı Sanat Galerisi -İstanbul
2004 Cey Galeri, İstanbul
2003 Galeri Artist Fulya Resim Sergisi, İstanbul
2003 Bebek Sanat Galerisi Resim Sergisi, İstanbul
2003 Turuncu Sanat Galerisi, Bodrum
2002 12. İstanbul Sanat Fuarı TÜYAP, Bebek Sanat Galerisi, İstanbul
2002 Atatürk Kültür Merkezi, Resim Sergisi, İstanbul
2002 Galeri Artist Kuruçeşme Resim Sergisi, İstanbul
1999 Profilo Sanat Galerisi Resim Sergisi, İstanbul
1998 Ares Sanat Galerisi Resim Sergisi, İstanbul
1998 Deniz Müzesi Sanat Galerisi Resim Sergisi, İstanbul
1995 Akbank Konak Sanat Galerisi, İzmir
1995 Kare Sanat Galerisi Resim Sergisi, İstanbul
1993 Galeri Baldem Resim Sergisi, İstanbul
1991 Akbank Kuzguncuk Sanat Galerisi Resim Sergisi, İstanbul
Katıldığı Etkinlikler
2017 “Aykırı”, Z.DİLEKÇETİNER-MEHMET ÇETİNER GaleriARK, İstanbul
2012 “Kuruma” Uluslararası Enstalasyon Sergisi, BB. Ortaköy Sanat Galerisi, İstanbul
2012 Hep Birlikte V, Artgalerim Nişantaşı Sanat Galerisi, İstanbul
2012 Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı, Adalı Sanat Galerisi, İstanbul
2011 ARTİST Sanat Fuarı Tüyap, Adalı Sanat Galerisi, İstanbul
2009 30. Sanat Kareleri Eranus Sanat Galerisi, Ankara
2009 Art Show IV, MKM, İstanbul
2008 Vakıfbank Sanat Galerisi, Ankara
2007 Cumhuriyetin 85.Yılında, 85 Çağdaş Türk Sanatçısı/ ARTandLİFE – The Marmara Gallery, İstanbul
2007 Öngörüler, Geleceğe Mektuplar, MKM Çağdaş Sanat Galerisi, İstanbul
2007 Akmerkez 5. Sergi, İstanbul
2007 Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı, İstanbul
2007 İMSG Karma Sergi, İstanbul
2006 Akmerkez 4.Vitrin Sergisi, İstanbul
2005 Akmerkez 3.Vitrin Sergisi, İstanbul
2004 Nostalji II Ares Sanat Galerisi, İstanbul
2003 13. TÜYAP Sanat Fuarı, Galeri Baraz, İstanbul
2002 Çağla Cabaoğlu Art Galeri, Karma Resim Sergisi, İstanbul
2001 Yurt-Dünya Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
2001 Halilagiç Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
2001 Yurt-Dünya Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
2001 İstanbul Sanayi Odası, Karma Resim Sergisi, İstanbul
2000 Asmalımescit Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1999 Atatürk Kültür Merkezi, Gençler Toplu Resim Sergisi, İstanbul
1999 Ağakay Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1999 CEY Atölye Galeri, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1998 Yurt-Dünya Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1998 75.Yıl Karma Sergisi, Dolmabahçe Kültür Sanat Merkezi, Bilim Sanat Galerisi, İstanbul
1998 75.Yıl Karma Sergisi, Çankaya Belediyesi Kültür Sanat Merkezi, Bilim Sanat Galerisi, Ankara
1998 Beytem Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1997 Özden Sanat Galerisi, Karma Desen Sergisi, İstanbul
1997 Vakko Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul/İzmir/Ankara
1997 P.G.Art Galery, Karma Resim ve Heykel Sergisi, İstanbul
1997 C.A.M. Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1996 6.Sanat Fuarı Tüyap, Bilim Sanat Galerisi, İstanbul
1996 Teşvikiye Sanat Galerisi, Yapı Kredi Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İzmir
1996 Avusturya Kültür Ofisi, Galeri Baraz Organizasyonu, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1995 16.Günümüz Sanatçıları Resim Yarışması Sergisi, İstanbul
1995 Kare Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1994 15.Günümüz Sanatçıları Resim Yarışması Sergisi, İstanbul
1994 4.Sanat Fuarı Tüyap, Ekol Sanat Galerisi, İstanbul
1994 55. Devlet Resim Yarışması Sergisi, Ankara
1993 3.Sanat Fuarı Tüyap, Galeri Baldem, İstanbul
1993 Galeri Baldem, Karma Resim ve Heykel Sergisi, İstanbul
1993 4.Ahi Evran Resim Yarışması Sergisi, Kırşehir/Ankara
1993 26.DYO Resim Yarışması Sergisi, İstanbul/Ankara/İzmir
1992 Mine Sanat Galerisi 1.ve 2. Karma Resim Sergisi, İstanbul
1991 Temizocak Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İzmir
1991 Arkeon Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
1991 75.Yıl Karma Resim Sergisi, Yeşil Lions Kulübü Derneği, Bursa
1991 Bilim Sanat Galerisi, Karma Resim Sergisi, İstanbul
Mehmet Çetiner / Basına Yansıyanlar / Kitap/ Katolog
2010
–Mehmet Çetiner ile Resim ve Heykel Müzesi üzerine (röportaj), Ocak 2010 DERGİMİZ Güzel Sanatlar Dergisi
2009
–Mehmet Çetiner ile Resimleri ve Resim ve Heykel Müzesi üzerine (röportaj), Eylül 2009 Artist dergi
–Mehmet Çetiner’le Resimleri ve Resim ve Heykel Müzesi üzerine, Eylül-Ekim 2009, Antik Dekor dergisi
2007
–Öngörüler, Geleceğe Mektuplar Sergi Katalogu 14 Kasım-30Aralık 2007 /GÜLSELİ İNAL
–Art Bosphorus Çağdaş Sanat Fuarı Katalogu 2007
–Ak Merkez 5 Sergi Katalogu 2007
–Tünel Sergi Katalogu 2007
2006
Mehmet Çetiner Resim Sergisi Terakki Sanat Sergi Kataloğu, 2006
–Günyaz, Abdülkadir, Eleştirel bakış, rh sanart, Sayı 34, İstanbul 2006
–Ak Merkez 4 Sergi Katalogu 2006
2005
–Ak Merkez 3 Sergi Katalogu 2005
2004
–Prof.Dr. AYLA ERSOY, 500 Türk Sanatçısı, Plastik Sanatlar Altın Kitaplar Yay., 2004
–GÜLSELİ İNAL, Eros ve yakarı: Mehmet Çetiner, Yapı, Sayı 271, Istanbul 2004
2003
–13. Tüyap sanat Fuarı Kataloğu
–Özsezgin, Kaya, Soyutçuluğun izinde, Artist, Sayı:7, İstanbul 2003
–Türkiye haberleri; sergi cini bildiriyor, Gençsanat, Sayı 112, İstanbul 2003
2002
–Gezgin, Ümit., Sanatta çifte gerçeklik: görünen ve görünmeyen yapılar, Sanat Çevresi, Sayı:281, İstanbul 2002
–Nilgün Yüksel, Mehmet Çetiner, Bilim Sanat Yayınları 2002
Mehmet Çetiner'e dair…, Sanat Çevresi, Sayı:279, İstanbul 2002
–Ayyıldız, İlhan.
Coşkulu soyutlamalar: Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner sergisi A
Nokta, Sayı 1025 İstanbul 30 Aralık 2002
Coşkulu soyutlamalar: Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner sergisi A
Nokta, Sayı 1025 İstanbul 30 Aralık 2002
–12.Tüyap Sanat Fuarı Katalogu 2002
2001
–Nilgün Yüksel
Mehmet Çetiner Galeri Artist ‘’KOLAJ=TUTKU’’ Sergi Katalogu,17Ocak-16 Şubat 2002
1999
–Kaya Özsezgin
Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedik Sözlük,YKY,1999
–Çalıkoğlu, Levent
Ressamlarımız gelecek mevsim için neler hazırlıyor.
Milliyet Sanat,sayı 461 İstanbul 1 Ağustos 1999
Ressamlarımız gelecek mevsim için neler hazırlıyor.
Milliyet Sanat,sayı 461 İstanbul 1 Ağustos 1999
–Yeni bir galeri:Cey Güzel Sanatlar Galerisi.
Gençsanat,sayı 55 İstanbul 1999
Gençsanat,sayı 55 İstanbul 1999
1998
–Çalıkoğlu, Levent
Kırk yıllık serüven izleyicisini bekliyor.
Milliyet Sanat, sayı 428 İstanbul 15 Mart 1998
Kırk yıllık serüven izleyicisini bekliyor.
Milliyet Sanat, sayı 428 İstanbul 15 Mart 1998
–Çalıkoğlu, Levent
Mart/Nisan ayında eksik olan ne idi?
Türkiye'de Sanat, sayı 34 İstanbul 1998
Mart/Nisan ayında eksik olan ne idi?
Türkiye'de Sanat, sayı 34 İstanbul 1998
–Mehmet Çetiner Deniz Müzesi Sergi Kataloğu, 4-20 Mart 1998
–75.Yıla Armağan Türk Plastik Sanatçıları, Bilim Sanat Yayınları,1998
–Ahmet Kamil Gören
50.Yılında Akbank Resim Koleksiyonu, sayfa ğğğğ ,1998
–Çetiner, Mehmet
Resimlerimde renk-ışık ve ses birlikteliği .
Sanat Çevresi,sayı 233 İstanbul 1998
Resimlerimde renk-ışık ve ses birlikteliği .
Sanat Çevresi,sayı 233 İstanbul 1998
1997
Çetiner, Mehmet
Koruma ve korunmak.
Gençsanat, sayı 35-36 İstanbul 1997
Koruma ve korunmak.
Gençsanat, sayı 35-36 İstanbul 1997
1996
–Eroğlu, Özkan
Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner ile bir buluşma .
Sanat Çevresi, sayı 215 İstanbul 1996
Zeynep Dilek Çetiner ve Mehmet Çetiner ile bir buluşma .
Sanat Çevresi, sayı 215 İstanbul 1996
–6.İstanbul Sanat Fuarı Tüyap, Katalogu,1996
1995
Tansuğ, Sezer
Mehmet Çetiner ile söyleşi .
Gençsanat, sayı 5 İstanbul 1995
Mehmet Çetiner ile söyleşi .
Gençsanat, sayı 5 İstanbul 1995
Eroğlu, Özkan
1990'lı yıllarda isimlerini daha da fazla duymaya başladığımız bazı sa
Sanat Çevresi, sayı 205 İstanbul 1995
1990'lı yıllarda isimlerini daha da fazla duymaya başladığımız bazı sa
Sanat Çevresi, sayı 205 İstanbul 1995
Mehmet Çetiner resim sergisi 20 Ocak-25 Şubat 1995 [invitation card] .
Kare Sanat Galerisi İstanbul 1995
Kare Sanat Galerisi İstanbul 1995
Tansuğ, Sezer
Karşıtlıklar sürecinde bir soyut ressam, Mehmet Çetiner : "renk serbes
Art Decor, sayı 23 İstanbul 1995
Karşıtlıklar sürecinde bir soyut ressam, Mehmet Çetiner : "renk serbes
Art Decor, sayı 23 İstanbul 1995
Çetiner, Mehmet
Sanatım üzerine bir ifade yaklaşımı .
Sanat Çevresi, sayı 195 İstanbul 1995
Sanatım üzerine bir ifade yaklaşımı .
Sanat Çevresi, sayı 195 İstanbul 1995
Tuvalde sonsuz derinlik .
Anons, sayı 46 İstanbul 1995
Anons, sayı 46 İstanbul 1995
Mehmet Çetiner : karşıt ögelerden yeni formlara doğru .
Anons, sayı 47 İstanbul 1995
Anons, sayı 47 İstanbul 1995
Mehmet Çetiner'in resim sergisi.
Milliyet Sanat, sayı 352 İstanbul 15 Ocak1995
Milliyet Sanat, sayı 352 İstanbul 15 Ocak1995
Anlağan, Gökhan
Bağımsız sanatçı kişiliği ve Mehmet Çetiner .
Sanat Çevresi, sayı 195 İstanbul 1995
Bağımsız sanatçı kişiliği ve Mehmet Çetiner .
Sanat Çevresi, sayı 195 İstanbul 1995
Tansuğ, Sezer
Karşıtlar sürecinde bir soyut dolaşım .
Sanat Çevresi, sayı 195 İstanbul 1995
Karşıtlar sürecinde bir soyut dolaşım .
Sanat Çevresi, sayı 195 İstanbul 1995
16. Günümüz Sanatçıları Sergi Katalogu, 1995
1994
15.Günümüz Sanatçıları Sergi Katalogu, 1994
Tansuğ, Sezer
Mehmet Çetiner resim sergisi, Kare Sanat Galerisi, 20 Ocak-25 Şubat 19
Tasarım, sayı 49 İstanbul 1994
Mehmet Çetiner resim sergisi, Kare Sanat Galerisi, 20 Ocak-25 Şubat 19
Tasarım, sayı 49 İstanbul 1994
4. Tüyap, Sanat Fuarı Katalogu,1994
55.Devlet Resim Yarışması Sergi Katalogu 1994
1993
Köksal, Ahmet
Mart ayının getirdikleri.
Milliyet Sanat, sayı 308 İstanbul 15 Mart 1993
Mart ayının getirdikleri.
Milliyet Sanat, sayı 308 İstanbul 15 Mart 1993
Çetiner, Mehmet
Sanat Görüşüm.
Sanat Çevresi, sayı 173 İstanbul 1993
Sanat Görüşüm.
Sanat Çevresi, sayı 173 İstanbul 1993
Mehmet Çetiner resim sergisi 18 Şubat-16 Mart 1993 [invitation card].
Galeri Baldem İstanbul 1993
Galeri Baldem İstanbul 1993
Çetiner'in sergisi Galeri Baldem'de: yüzeyden yüzeye sonsuz derinlik.
Cumhuriyet Gaz. İstanbul 16 Şubat 1993
Cumhuriyet Gaz. İstanbul 16 Şubat 1993
Karşıt renklerin çelişkilerini resimliyor .
Sabah Gaz. İstanbul 16 Şubat 1993
Sabah Gaz. İstanbul 16 Şubat 1993
3. Tüyap, Sanat Fuarı Katalogu,1993
Gökhan Anlağan
Galeri Baldem Sergi Katalogu 1993
4.Ahi Evran Resim Yarışması Sergi Katalogu 1993
26.DYO Resim Yarışması Sergi Katalogu 1993
