Başı Sağolsun
Müzisyen ve
Akademisyen
Rahmi Oruç Güvenç
Vefat Etti
Orta Asya Türk kültürünü günümüze taşıyan ve müzikle tedavi konusunda önemli çalışmalara imza atan müzik sanatçısı ve akademisyen Rahmi Oruç Güvenç vefat etti.
Cumhuriyet tarihinde ilk defa müzikle tedavi yöntemlerini geliştiren ve uygulayan Prof. Dr. Rahmi Oruç Güvenç girdiği operasyonun ardından geçirdiği kalp krizi sonucunda hayatını kaybetti.
1948 yılında Kütahya’nın tavşanlı ilçesinde doğan Güvenç, İstanbul Üniversitesi bünyesinde uzun yıllar müzikle tedavi ve rehabilitasyon çalışmalarını yönetti.
Yurt dışındaki üniversitelerinde daima ilgisini çeken çalışmalar birçok üniversitede çalışma konusu oldu.
TÜMATA müzik grubu ile çok uzun yıllardan beri konserler veren ve Etnomüzik hakkında bilgiler veren Prof. Güven’in vefatı büyük bir üzüntü yarattı.
Şaman kültürü ve Orta Asya Türklerinin şifa kaynakları üzerine bir çok çalışması bulunan Prof. Dr. Rahmi Oruç Güvenç’in cenazesi 5 Temmuz 2017 günü Karacaahmet Mezarlığındaki Şakirin camiinde kılınan ikindi namazından sonra toprağa verildi..
Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, Türk dünyası müzikleri sanatçısı, araştırmacı ve akademisyen Rahmi Oruç Güvenç’in vefatı dolayısıyla taziye mesajı yayımladı.
Bakan Avcı, Rahmi Oruç Güvenç’in vefatı dolayısıyla yayımladığı mesajında, “Bir akademisyen titizliği ve bir sanatçı hassasiyeti ile dünden bugüne bir köprü kuran Rahmi Oruç Güvenç, insanlığa ve toplumumuza büyük hizmetlerde bulunmuştur.
Türk musikisinin geleneksel boyutuyla bilime katkıda bulunmasını sağlayan Prof. Dr. Rahmi Oruç Güvenç, gelecek kuşakların kökleriyle bağının derinleşmesinde de etkin rol oynamıştır.
Dünyada müzikterapi ve etnomüzikoloji çalışmalarının hem teori hem de uygulama safhalarında etkin rol üstlenen Güvenç, yurt içinde ve yurt dışında önemli ilklere imza atmıştır.
Bilim ve sanat dallarındaki başarılarını eğitim alanına da taşıyan, bu yolda yurt dışında önemli merkezlerde eğitim kurumları açan ve birçok önemli yabancı akademik ödüle layık görülen Güvenç, ülkemizi pek çok uluslararası kuruluşta da temsil etmiştir.
Dünya çapında bir isim olan Rahmi Oruç Güvenç, her zaman minnet ve saygıyla anılacaktır. Merhuma Allah’tan rahmet; ailesine, akademi ve sanat camiamıza başsağlığı diliyorum” dedi.
Rahmi Oruç Güvenç; 1948 yılında Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde doğdu. Ahmet Kamil Güvenç ve Urkiye Güvenç’in ikinci çocuğudur. İlköğrenimini İstiklal İlkokulu'nda, orta öğrenimini Tavşanlı Ortaokulu'nda yaptı. Lise öğrenimini Kütahya Lisesi'nde yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniği'nde Prof. Dr. Ayhan Songar’ın yanında müzikle tedavi konusunda klinik psikoloji doktorası yaptı ve bu konuda uzman oldu. Daha sonra Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde Türk Musikisini Araştırma ve Uygulama Merkezi'ni kurdu. Ayhan Songar’ın emekli olmasından sonra Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nden ayrılarak Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü'nde Türk Musikisini Araştırma ve Tanıtma Birimi'nde öğretim üyesi olarak görev aldı.
İstanbul Üniversitesi, Avusturya’daki okul (Schule für Altorientalische musik und kunsstherapie A-3924 Schloss Rosenau Niederneustift 66), Viyana Üniversitesi ortak çabası olarak üç kere müzikterapi ve etnomüzikoloji sempozyumu ile iki kere etnomüzikoloji müzik festivali düzenlemesine katkıda bulunmuş ve faaliyetlerin teori ve uygulama safhalarında aktif rol almıştır.
Marmara Üniversitesi, Avusturya Rosenau Müzikterapi okulu ve Münih Üniversitesi Yüksek Müzik Akademisi işbirliği ile bu Üniversiteninin Türk Müziği ile terapi pilot projesi başlatılmıştır. Ayrıca Almanya’da Berlin ve Manhaym, İsviçre’de Zürih, İspanya’da Barselona ve Madrit’te müzikterapi okullarını açmış ve öğretime devam etmektedir.
Müzik hayatına ortaokulda Fethi Bey’den keman dersleri alarak başladı. Üniversite yıllarında ud, rebab, ney ve tambur öğrendi. 1975 yılında TÜMATA (Türk Musikisini araştırma ve tanıtma) grubunu kurdu. Bu grupta Orta Asya kaynaklı Türk Musikisinin kökenini ve terapi değerlerini araştırmalara başladı. Bu arada Almanya’da üç, Avusturya’da bir, İsviçre’de bir ve İspanya’da iki adet olmak üzere yedi adet Türk Müziği ile Tedavi okulu kurarak öğrenci yetiştirmeye başladı.
'Allah’ın Sevdikleri – Hz. Mevlâna' isimli İngilizce yayınlanan bir eseri, müzikterapi konusunda bir kitabı vardır. Klasik Türk Musikisi ve Tasavvuf musikisi olarak, güfte ve bestesi kendisine ait eserler vardır. Tarz-ı vefa isimli bir makam icat etmiş, bu makamda bir saz semaisi ve bir peşrev bestelemiştir.
Süyümbike ve Kanikey isimlerinde iki kız çocuğu vardır.
Ödülleri:
1992 yılında Özbekistan Bilim heyeti tarafından kendisine Fergana Üniversitesi fahri profesörlük payesi verilmiştir. Aynı yıl Arjantin Academia de las Naciones, Güvenç’i şeref ödülüne layık görmüştür. Merkezi Münih’te olan “ İnternasyonal Dinamik Psikiatri kuruluşu (WADP) Türkiye temsilcisi olan Güvenç’e ayrıca ABD Boston Massachusetts Üniversitesinden teşekkür ve başarı sertifikası verilmiştir (1993). Motif Halk Oyunları Eğitim Derneğinin 1996 Musiki araştırma dalında üstün hizmet ödülünü kazanmıştır.
1998 yılı 24-28 şubat tarihleri arasında Başkurtistan Neftekamsk kentinde yapılan “Dostluk Şarkısı Festivali” ne Rahmi Oruç Güvenç başkanlığında katılan TÜMATA (Türk Musikisini Araştırma ve Tanıtma) grubuna üçüncülük ödülü verilmiştir.
TÜMATA
TÜMATA, 1976 yılında, Türk Musikisi'nin doğuşunu, gelişmesini, tedavi değerini, repertuar ve enstrüman zenginliğini araştırmak ve tanıtmak amacı ile Rahmi Oruç Güvenç tarafından kurulmuştur. 1991-1995 tarihlerinde 'İstanbul Üniversitesi Etno müzkoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi'ne bağlı olarak faaliyet gösterdikten sonra, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırma ve Tanıtma Birimi olarak faaliyetine devam etmiştir.
En az 6.000 yıllık bir geçmişi olduğu ileri sürülen Türk Musikisi'nin günümüze ulaşabilmiş repertuar, icra şekilleri, dansları kıyafet ve dekorları, sosyo kültürel ve psikolojik kaynakları, moderm tıpta yeniden keşfedilen müzikterapinin uygulama malzemeleri TÜMATA'nın genel faaliyet konularıdır. Bu maksatla Almatı’dan Barcelona'ya sekiz tane merkez kurulmuş (Almatı, Rosenau, Mannheim, Münih, Berlin, Zürih, Madrit, Barselona), ayrıca Avusturya Rosenau'da müzik terapist yetiştiren bir okul açılmış, bu okuldan mezun olan ilk öğrenciler 1995 yılı Ekim ayında Edime'deki Sultan 2. Bayezid Şifahânesi’nde verdikleri Türk musikisi konserinden sonra diplomalarını almışlardır. İkinci bir akademik müzik-terapi yüksek okulu 1997 yılında yine Avusturya'da eğitime başlamıştır.
Avrupa bağlantıları, Avrupa ülkelerindeki okul-kurs çalışmaları, konserler ve seminerlerin genel koordinatörlüğünü 1986 yılından beri magister ve doktor Gerhard Kadir Tuçek yürütmektedir. 1986 yılında, Viyana'da Etnomüzikoloji Vakfı kurulmuştur. 1989 yılında okul çalışmaları başlamıştır. 1999 yılında Etnomüzikterapi enstitüsü G. Kadir Tuçek tarafından kurulmuş olup bu enstitüye bağlı olarak Rosenau, Zurih, Madrit, Barselona, Berlin ve Mannheim'da müzikterapi eğitim çalışmaları devam etmektedir.
İlmi açıdan çalışmaların klinik bağlantıları ise 1993 yılına varan bir geçmişe dayanmaktadır. Viyana'da Meidling klinikte başlayan proje ve uygulama çalışmaları arasında en eskisi nöroloji dalındadır (1995 yılından beri sürmektedir). Bunun dışında 2000 yılından beri kardiyoloji ve 2001'den beri de onkoloji çalışmaları da yapılmaktadır. Ayrıca engelliler konusundaki çalışmalar da 1993 yılından beri sürmektedir.
TÜMATA; Türk Musikisi'nin tarih ve coğrafya bakımından devamlılık ve bütünlük gösterdiği inancı ile, Türk'ün bulunduğu her yerin musikisini detayı ile incelemek ve yaşatmak çabasındadır. İkiyüzden fazla otantik Türk musikisi âleti bu gaye ile toplanmış ve bir müze oluşturulmuştur. Plâk, kaset, video, nota, arşiv çalışmaları ile musiki değerlerimiz toplanmakta ve sayıları otuzu bulan grup üyeleri tarafından etnomüzikoloji konserleri ile meraklılara ve ilim -sanat topluluklarına sunulmaktadır. Yurt İçinde ve dışında seminer, sempozyum ve festival faaliyetleri de TÜMATA'nın önemli çalışma alanıdır. Geçtiğimiz yıllarda Avusturya'daki okul ile birlikte, üç sempozyum, iki festival ve çeşitli ülkelerde pek çok seminer düzenlenmiştir. 1997 yılında Münih Müzik Üniversitesi ile Avusturya Rosenau Müzikterapi Okulu ve TÜMATA arasında bir eğitim protokolü oluşmuştur.
Adı geçen Sempozyum ve Festivallerde, Türk musikisine Etnomüzikoloji ve tıp açısından bakılmış ve EEG, EKG, Galvanometre gibi parametrelerle değerlendirilen laboratuar bulguları gündeme getirilmiş, Türk musikisinin tedavi değeri psikiyatri, pedagoji, fizik tedavi ve rehabilitasyon konularında bu sempozyumlarda kabul görmüştür.